ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕς ΓΙΑ ΚΑΛΛΕΙΕΡΓΕΙΑ ΝΤΟΜΑΤΑς

1) ΕΠΟΧΗ ΣΠΟΡΑΣ :

Αν σκοπεύετε να ξεκινήσετε τις τομάτες σε σπορείο, φυτέψτε τους σπόρους τομάτας 6 με 8 εβδομάδες πριν τα τελευταία κρύα. Πρακτικά για την Ελλάδα, αυτό σημαίνει μέσα Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου. Επειδή όμως η τομάτα αγαπά τη ζέστη, φροντίστε ώστε το μέρος που θα βάλετε το σπορείο να είναι ζεστό. Δεν έχει κανένα νόημα το μέρος που θα βάλετε το σπορείο να έχει τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος.

Αν σπείρετε τις τομάτες απευθείας στο χώμα, η καλύτερη περίοδος είναι τα τέλη Μαρτίου με τέλη Απριλίου.

Για να έχετε συνεχή παραγωγή από τομάτες, φροντίστε να μην τις σπείρετε όλες μαζί. Φροντίστε να σπείρετε τις τομάτες με διαφορά 2 εβδομάδων.

Κάθε ποικιλία τομάτας ταιριάζει καλύτερα σε άλλη εποχή του έτους. Έτσι, μια τομάτα κατάλληλη για νωρίς την άνοιξη, μπορεί να είναι ακατάλληλη για το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο.

2) ΕΔΑΦΙΚΕς ΑΠΑΙΤΗΣΕΙς :

Οι τομάτες θέλουν ένα έδαφος ζεστό και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά. Το ανεκτό pH του εδάφους για καλλιέργεια τομάτας είναι 5,5 με 7,0. Το ιδανικό pH του εδάφους είναι: 6,0 με 6,8.

Ως προς το έδαφος, η ντομάτα αναζητά αργιλώδες ή αμμώδες υπόστρωμα. Απαραίτητα στοιχεία για την καλή ανάπτυξη του φυτού είναι το ασβέστιο, το άζωτο και ο φώσφορος ενώ το χλώριο εμποδίζει τη σωστή ανάπτυξή του. Ιδανικά, το χώμα θα πρέπει να είναι καλά σκαμμένο, να έχει ουδέτερο PH = 7 και να περιέχει αρκετό οργανικό λίπασμα.

3) ΚΛΙΜΑΤΙΚΕς ΑΠΑΙΤΗΣΕΙς :

η τομάτα αγαπά τη ζέστη,

Η ντομάτα ευδοκιμεί σε ήπια και ζεστά κλίματα. Το μεσογειακό κλίμα θεωρείται ιδανικό για την καλή ανάπτυξη του φυτού.

4) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ :

καλλειεργείτε  το ίδιο  καλά  και σε θερμοκήπιο &  υπαίθρια

5) ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΕΔΑΦΟΥς :

1)Εφαρμόζουμε εδαφοκάλυψη για την διατήρηση της υγρασίας του εδάφους.

2)κατά το φύτεμα , είτε σπειρουμε  τους σπορους της ντόματας  απ' ευθειας  στο  χωμα ,  είτε  σπειρουμε φυτά   βαζουμε  παντα  μια μικρη  ποσοτητα  ζεολιθου.

6) ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΟΙΚΙΛΙΩΝ :

Οι ντόπιες παραδοσιακές ποικιλίες ντομάτας είναι: Nτομάτα Βραυρώνας, «Μπατάλα», ντομάτα καρδιά βουβαλιού, ντομάτα μαύρη, ντοματάκια Χίου, ντοματάκια μαύρα, ντοματάκια άσπρα, ντοματάκια κίτρινα αχλαδόσχημα.

Εκτός από τις γνωστές σε εμάς κόκκινες ντομάτες (μεγάλες για φαγητό ή μικρές για σάλτσα) υπάρχουν ποικιλίες ντομάτας με κίτρινο, ανοιχτό πράσινο, σκούρο πράσινο, μωβ, πορτοκαλί, κιτρινοπράσινο και ροζ χρώμα! Κάποιες από τις ποικιλίες αυτές έχουν ιδιαίτερο σχήμα, όπως κερασιού, πιπεριάς, σύκου, λεμονιού και κάποιες τελείως ακανόνιστο σχήμα.

Υπάρχουν μεγάλος αριθμός ποικιλιών και υβριδίων τομάτας.

Διαχωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: Τις βιομηχανικές και αυτές για νωπή κατανάλωση.

Ποικιλίες βιομηχανικής τομάτας

Οι ποικιλίες αυτές είναι γενικά "νάνες" και μικρόκαρπες . Ο χρόνος από τη μεταφύτευση ως την ωρίμανση του 50% περίπου των καρπών, είναι 90-110 ημέρες.

Μερικές από τις βιομηχανικές ποικιλίες τομάτας που καλλιεργούνται σήμερα στην Ελλάδα, είναι οι εξής: sonora, oval red, red ball, titano, rio grande, τοματάκι Σαντορίνης.

Ποικιλίες τομάτας για νωπή κατανάλωση

Είναι ντόπιες ποικιλίες ή υβρίδια. Αναρριχώμενα φυτά με μέτρια ως μεγάλη βλαστική ανάπτυξη, μεσόκαρπα ή μεγαλόκαρπα.

ΠΡΟΣΟΧΗ  Δεν κάνουν όλες οι ποικιλίες για όλες της περιοχές της χώρας.  Υπάρχουν ποικιλίες με εξαιρετική απόδοση στην Κρήτη, τελείως όμως ακατάλληλες για την Κεντρική ή Βόρεια Ελλάδα.

Αναρριχώμενες Τομάτες:
Α. Β. Ελλάδα
Alma: Μάρτιος – Απρίλιος & Ιούλιος
Amati: Μάρτιος – Απρίλιος & Ιούλιος
Arletta: Ιανουάριος - Φεβρουάριος
Sadine: Μάρτιος – Απρίλιος & Ιούλιος
Victor: Φεβρουάριος – Μάρτιος & Ιούλιος

Κεντρική Ελλάδα:
Alma: Μάρτιος & Ιούλιος
Belladonna: Φεβρουάριος – Απρίλιος
Iron: Φεβρουάριος – Απρίλιος
Optima: Μάρτιος – Ιούλιος

Γ. Ν. Ελλάδα:
Alma: Ιούλιος - Αύγουστος
Belladonna: Ιανουάριος – Ιούλιος
Iron: Ιανουάριος – Ιούλιος
Optima: Μάρτιος – Ιούλιος

Χαμηλές Τομάτες:
Οι χαμηλές τομάτες επειδή καλλιεργούνται το καλοκαίρι δεν είναι τόσο επιλεκτικές για την περιοχή που καλλιεργούνται.

7) ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟς :  ---

8) ΣΠΟΡΑ -ΦΥΤΕΥΣΗ :

Μπορείτε να ξεκινήσετε τις ντοματιές σας σπέρνοντας τους σπόρους απευθείας στο χώμα ή να τους σπείρετε πρώτα σε φυτώριο και στη συνέχεια να μεταφυτεύσετε τα σπορόφυτα στην τελική τους θέση.

ΣΠΟΡΑ  πρωτα  σε  σποριο

Σπέρνουμε τους σπόρους 6 εβδομάδες πριν από την τελευταία ημερομηνία παγετού στην περιοχή μας. Φυτεύουμε το σπόρο 1-1.5 cm βαθιά σε φυτόχωμα για σπόρους και διατηρούμε τη θερμοκρασία μεταξύ 24-29 C για την καλύτερη βλαστικότητα.
Οι ντοματιές χρειάζονται 12-14 ώρες φωτός την ημέρα, για μην γίνουν ψιλόλιχνες. Όταν τα φυτά έχουν βγάλει τέσσερα φύλλα, μεταμοσχεύουμε τα φυτά σε μεγαλύτερες γλάστρες για την προώθηση της ανάπτυξης της ρίζας.Πριν τη μεταφύτευση, εκθέτουμε τα φυτά στις εξωτερικές συνθήκες, δηλαδή στο φως και στον αέρα περίπου 10 ημέρες, για να σκληρύνει και να χοντρύνει το στέλεχος τους. Το πότισμα θα πρέπει να γίνεται με μέτρο, ούτε πολύ ούτε λίγο, για να μην καθυστερήσει η ανάπτυξη των φυτών.

Για τη μεταφύτευση στον κήπο μας, η μέση θερμοκρασία του εδάφους θα πρέπει να είναι περίπου από 15-18 C,  διαφορετικά τα φυτά θα γίνουν κίτρινα ή κοντά και θα έχουν αργή καρποφορία. Οι ντομάτες πρέπει να μεταφυτευθούν στις τελικές θέσεις τους στο έδαφος, όταν είναι περίπου 15 εκατοστά.

Η απόσταση φύτευσης στις σειρές μεταξύ των φυτών θα πρέπει να είναι από 60 έως 90 cm. Μπορούμε να φυτέψουμε την ντομάτα μέχρι απόσταση 45 cm και κυρίως στα παρτέρια, όμως ότι οι ντοματιές απωθούνται μεταξύ τους, γι’ αυτό είναι καλό να τηρούνται οι αποστάσεις. Η απόσταση μεταξύ των σειρών πρέπει να είναι 90-120 cm.

9) ΠΟΤΙΣΜΑ :

Ιδιαίτερη σημασία για μια καλή παραγωγή τομάτας έχει να γίνονται τακτικά ποτίσματα και να μη δίνεται μαζεμένη η απαραίτητη ποσότητα νερού. Το πότισμα γίνεται συνήθως με στάγδην άρδευση.

Ποτίζετε συχνά και σταθερά τις τομάτες. Θα πρέπει να ποτίζετε τόσο ώστε το νερό να φτάνει στις ρίζες και να μη μένει μόνο στην επιφάνεια. Το ακανόνιστο ή λίγο πότισμα, στρεσάρει τη τοματιά και δημιουργεί ασθένειες όπως η ξερή ή μαύρη κορυφή των καρπών (blossom end rot) ή το σκάσιμο των καρπών της τομάτας.

Ο καύσωνας πρέπει να βρίσκει τα φυτά μας ποτισμένα. Φροντίζουμε να ποτίζουμε απογευματινές ή βραδινές ώρες, διαφορετικά καίγονται οι ανθοταξίες.

10) ΦΡΟΝΤΙΔΕς ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΦΥΤΕΥΣΗ :

α) Το πότισμα πρέπει να είναι συνεχές μέχρι την εμφάνιση του άνθους. Τότε μειώνουμε τη συχνότητα μέχρι να γίνει η καρπόδεση και όταν δούμε ότι η ντοματιά μας γέμισε με πράσινες ντομάτες, αρχίζουμε πάλι τα τακτικά ποτίσματα

β) Αν θέλουμε να επιταχύνουμε την παραγωγή τομάτας, μπορούμε να προχωρήσουμε στο κορφολόγημα (αφαίρεση της κορυφής του φυτού), 1,5 με 2 μήνες πριν το τέλος της συγκομιδής. Το κορφολόγημα εφαρμόζεται για να σταματήσει το φυτό να παράγει νέα φύλλα και ταξικαρπίες που δε θα προλάβουν να ωριμάσουν και παράλληλα για να αναγκαστεί να επιταχύνει την ωρίμανση των καρπών που ήδη έχει. Η κορυφή αφαιρείται μετά από 2-3 τουλάχιστον φύλλα από την τελευταία ταξιανθία του φυτού.

γ)Καθώς τα φυτά μεγαλώνουν και όταν αρχίζει να ωριμάζει η πρώτη ταξικαρπία, αρχίζει και η διαδικασία της αποφύλλωσης, δηλαδή της αφαίρεσης των φύλλων που βρίσκονται κάτω από αυτήν. Η αποφύλλωση γίνεται για να επιτραπεί ο καλύτερος φωτισμός των καρπών που βρίσκονται κοντά στο στάδιο της ωρίμανσης, γιατί το άμεσο φως βελτιώνει την ποιότητα των καρπών.

Τα φύλλα στο στάδιο αυτό αφαιρούνται γιατί, καθώς αρχίζουν ή ήδη έχουν “γεράσει”, δε δέχονται αρκετό φωτισμό για φωτοσύνθεση και δε συνεισφέρουν στην παραγωγή.

Η αποφύλλωση συνεχίζεται μετά τη συγκομιδή των καρπών της κατώτερης ταξικαρπίας και όταν αρχίζει να ωριμάζει η αμέσως επόμενη ταξικαρπία, για τους λόγους που προαναφέρθηκαν.

11) ΥΠΟΣΤΗΛΩΣΗ ΑΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ :

Η υποστύλωση της τομάτας είναι αναγκαία από τα πρώτα στάδια της καλλιέργειας.  Η υποστήλωση στην συγκεκριμένη περίπτωση γίνεται με καλάμια και τα φυτά δένονται Προσεχτικά, για να μην τραυματίζονται οι βλαστοί.

12) ΛΙΠΑΝΣΗ : -----

13) ΚΛΑΔΕΜΑ :  -----

14) ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ & ΑΠΟΔΟΣΕΙς :

15) ΕΞΟΠΛΙΣΜΟς :

τους σπόρους ,τα χεράκια  σας   , άντε  και  τα  καλάμια που τις  δένουμε

16) ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟς :  

Ο πολλαπλασιασμός της τομάτας γίνεται με σπόρο. Συνήθως πρώτα γίνεται σπορά σε σπορείο και μετά από κάποιο χρονικό διάστημα τα μικρά φυτά μεταφύτευση στο τελικό σημείο, στο λαχανόκηπο. Έτοιμα σπορόφυτα υπάρχουν σε όλα τα κέντρα κήπου έτοιμα για μεταφύτευση. Η σπορά γίνεται συνήθως στα μέσα Μαρτίου και η μεταφύτευση από Απρίλιο – Ιούνιο, αναλόγως και της περιοχής. Η μεταφύτευση στο τελικό σημείο θα πρέπει να γίνει όταν έχουν αναπτυχθεί 6 – 8 φύλλα και το αργότερο όταν υπάρχουν κλειστά άνθη. Φυτό που έχει ήδη ανθίσει πριν την μεταφύτευση, δεν θα δώσει πολλούς και καλούς καρπούς.

17) ΑΣΘΕΝΕΙΕς :

Οι ασθένειες της μάρανσης των φύλλων, όπως η πρόωρη μάρανση και η αλτενάρια αρχίζουν να εμφανίζονται περίπου στις αρχές Ιουλίου, που τα φυτά είναι πιο ευαίσθητα μόλις αρχίζει η παραγωγή καρπών. Για να μειωθούν τα προβλήματα των ασθενειών, φυτέψτε ανθεκτικές ποικιλίες και αλλάξτε την καλλιέργεια τομάτας σε διάφορα μέρη του κήπου κάθε χρόνο, με τη χρήση μιας τριετούς εναλλαγής. Η μάρανση από φουζαρίωση, μια ασθένεια που προκαλείται από ένα μύκητα του εδάφους, εμφανίζεται από τα μέσα έως τα τέλη της καλλιέργειας στις νότιες περιοχές. Όταν υπάρχουν προβλήματα μάρανσης από τη φουζαρίωση συνιστάτε εξαετές πρόγραμμα εναλλαγής ή χρήση ανθεκτικών ποικιλιών. Μην φυτεύετε μελιτζάνες, πιπεριές, πατάτες, σε μολυσμένο έδαφος κατά τη διάρκεια της περιόδου εναλλαγής. Η πρόωρη μάρανση και η ανθράκωση είναι κοινές ασθένειες, και ευνοούνται από τη ζέστη και την υγρασία. Η καθυστερημένη μάρανση είναι πιο κοινή στις χερσαίες περιοχές και πιο ψηλές περιοχές, ειδικά κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του φθινοπώρου.

Η τομάτα, επίσης, υποφέρει από τους καλοκαιρινούς καύσωνες και τον λίβα. Για να μπορέσει η τομάτα να αντέξει σε αυτές τις συνθήκες, πρέπει να έχει φυτευθεί νωρίς, ώστε να έχει αναπτύξει καλό ριζικό σύστημα και να έχει δέσει καλά, ή να φυτευθεί αργά, ώστε όταν φυσάει ο λίβας, να μη έχει δέσει ακόμα.

18) ΣΥΓΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ :

Συγκαλλιέργεια τομάτας

Η ντομάτα καλλιεργείται μαζί με σκόρδο, κατιφέ, κρεμμύδι, μαϊντανό, σχοινόπρασο, καπουτσίνο, καρότο, τσουκνίδα, βασιλικό, μέντα, μελλισόχορτο. Η καλλιέργεια σκόρδου ανάμεσα στις ντομάτες τις προστατεύει από τον τετράνυχο, ο κατιφές από έντομα και νηματώδεις του εδάφους, ενώ η τσουκνίδα η μέντα και το μελλισόχορτο καλυτερεύει την ποιότητά της. Ο βασιλικός απωθεί τις μύγες, τα κουνούπια και τα σκουλήκια των καρπών, τις βοηθάει στις ασθένειες και συμβάλει στην ανάπτυξή τους.

Μαζί με τις τομάτες, μπορείτε να σπείρετε τα ακόλουθα φυτά:

• σκόρδο
• Βασιλικό
• Ρίγανη
• Μαϊντανό
• Καρότα
• Κατιφέ
• Σέλινο
• Κρεμμύδια
• τσουκνίδα,
• μέντα
• μελλισόχορτο
• καπουτσίνο

Αποφύγετε τη συγκαλλιέργεια ντομάτας με:

Δεν καλλιεργείται με πατάτες, μάραθο, καλαμπόκι, αγγούρι, λάχανο, μπρόκολο, κουνουπίδι, γογγύλι, άνιθο. Μην τις φυτεύεται κάτω από καρυδιές για την αποφυγή της μάρανσης του καρυδιού.

• Πατάτες
• Πατζάρια
• Λάχανα
• Μπιζέλια
• Καλαμπόκι
• Δενδρολίβανο
• Άνιθο
• μάραθο
• αγγούρι
• κουνουπίδι
• γογγύλι
• μελιτζάνες