ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕς ΓΙΑ ΚΑΛΛΕΙΕΡΓΕΙΑ

2013-03-25 11:41

1) ΕΠΟΧΗ ΣΠΟΡΑΣ :

Η γλυκοπατάτα δεν φυτεύεται απευθείας στο λαχανόκηπο αλλά προηγείται ένα είδος προβλάστησης στο σπορείο και μετά γίνεται η μεταφύτευση κατάλληλων φυτών στην οριστική θέση. Έτσι κατά τους μήνες Φεβρουάριο-Μάρτιο γίνεται φύτευση των κονδύλων της γλυκοπατάτας σε θερμό και προφυλαγμένο μέρος (σπορείο ή και θερμοσπορείο).
 

2) ΕΔΑΦΙΚΕς ΑΠΑΙΤΗΣΕΙς :,

Αγαπά τα φτωχά εδάφη, αλλά γίνεται σε οποιοδήποτε έδαφος.

Αλλά  για  καλύτερη απόδοση  η γλυκοπατάτα χρειάζεται εδάφη βαθιά, ελαφριά, με ελαφρώς όξινη αντίδραση (ρΗ από 5,5 – 6,5) τα οποία επιπλέον θα πρέπει να στραγγίζουν καλά. Εδάφη βαριά ή και όσα διατηρούν υπερβολική υγρασία δεν είναι κατάλληλα για την γλυκοπατάτα. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι κόνδυλοι που παράγονται σε βαριά εδάφη αποκτούν ανομοιόμορφο σχήμα.

3) ΚΛΙΜΑΤΙΚΕς ΑΠΑΙΤΗΣΕΙς :

 Ζητάει λίγο νεράκι, το καλοκαίρι και δε φοβάται εχθρούς. Δεν αρρωσταίνει, δεν χορταριάζει εύκολα, δε χρειάζεται βοτάνισμα. Το μόνο πράγμα που φοβάται είναι το κρύο, οι παγωνιές. Αν προστατευτεί από το κρύο, θα δώσει πλούσιο καρπό, που διατηρείται στην αποθήκη όλο το χρόνο.

Το φυτό της γλυκοπατάτας είναι ευαίσθητο στο κρύο και γενικά οι απαιτήσεις του σε θερμότητα είναι αρκετά μεγάλες. Για το λόγο αυτό ευδοκιμεί καλύτερα  σε θερμότερες περιοχές καθώς και σε λαχανόκηπους με μεσημβρινή έκθεση.

 

 

4) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ :

Οι γλυκοπατάτες είναι φυτά πολυετή που ανήκουν στην οικογένεια των κομβολβουλοειδών.
Οι βλαστοί είναι έρποντες, μάκρους 3-4 μ., τα δε φύλλα μεγάλα, καρδιόσχημα, ζωηρώς πράσινα και πολύ γυαλιστερά. Τα λουλούδια είναι καμπανουλοειδή βιολέ ή κόκκινα, όπως της γνωστής περιπλοκάδας. Οι ρίζες είναι σαρκώδεις στρογγυλές η μακρουλές, όμοιες προς τις κοινές πατάτες άλλα πολύ μεγαλύτερες, με σύσταση αλευρώδη και γεύση γλυκία και αρωματώδη.

Η γλυκοπατάτα δεν έχει καμιά σχέση με την πατάτα. Είναι εντελώς διαφορετικό φυτό, δεν είναι υπόγειος βλαστός αλλά βολβός.

Για την φύτευση συνήθως χρησιμοποιείται στρώμα άμμμου ή ελαφρό απολυμασμένο χώμα πάχους 15 εκ., στο οποίο οι κόνδυλοι φυτεύονται σε βάθος περίπου 6-10 εκ. και σε αποστάσεις επί της γραμμής και 50 εκ. μεταξύ των γραμμών. Από τους κονδύλους αυτούς προκύπτουν στη συνέχεια βλαστοί, οι οποίοι όταν αποκτήσουν μήκος γύρω στα 15-20 εκ. ( μετά από περίπου 1-1,5 μήνα) αποσπώνται με τις ρίζες τους με σκοπό να μεταφυτευθούν στην τελική θέση τους στο λαχανόκηπο. Η φύτευση γίνεται ανά 30 εκ. συνήθως σε σαμάρια ύψους 20-30 εκ. τα οποία απέχουν μεταξύ τους 90 εκ. Μετά την φύτευση ακολουθεί καλό πότισμα.

 

5) ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΕΔΑΦΟΥς :

 

6) ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΟΙΚΙΛΙΩΝ :

Υπάρχουν αρκετές ποικιλίες γλυκοπατάτας, αλλά δεν αντέχουν εκτός από πολύ θερμά μέρη. Οι σπουδαιότερες εξ αυτές είναι: 
 
-Βιολέ της Μαλάγας. Οι κόνδυλοι είναι ελλειψοειδείς με φλοιό βιολέ και σάρκα κίτρινη. Είναι ποικιλία πολύ πρώιμη και διατηρείται καλά.
 
-Μακρυές κίτρινες. Οι κόνδυλοι γίνονται μακρουλοί με φλοιό και σάρκα κιτρινωπή και πολύ γλυκιά. Η ποικιλία αυτή έχει εγκλιματιστεί στην Ελλάδα και καλλιεργείται σε μεγάλη ακτίνα στην Κέρκυρα
 
-Στρογγυλές. Οι κόνδυλοι γίνονται σχεδόν στρογγυλοί και πολύ ογκώδεις μέχρι 1-2 οκάδ. βάρους.
Η σάρκα τους είναι λευκή και αλευρώδης, αλλά ελάχιστα γλυκιά.

7) ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟς :

 

9) ΠΟΤΙΣΜΑ :

Γενικά η γλυκοπατάτα μπορεί να αποφέρει καλές αποδόσεις ακόμη και σχετική έλλειψη εδαφικής υγρασίας, ωστόσο είναι ευαίσθητη στην έλλειψή της περίπου 50-60 ημέρες μετά την φύτευση.  Από την άλλη πλευρά στα πολύ υγρά εδάφη παρατηρείται σάπισμα των κονδύλων.

10) ΦΡΟΝΤΙΔΕς ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΦΥΤΕΥΣΗ :

 Για την  αποφυγή εχθρών και ασθενειών η γλυκοπατάτα δεν θα πρέπει να επανέρχεται στο ίδιο σημείο του λαχανόκηπου πριν περάσουν τουλάχιστον 3 χρόνια.

Οι κατόπιν καλλιεργητικές εργασίες συνίστανται σε μερικά σκαλίσματα στην αρχή της βλαστήσεως και άφθονα αλλά αραιά ποτίσματα (κάθε 15 ήμερες). Ταύτα, κατά Ιούλιο-Αύγουστο πρέπει να σταματούν για να γίνεται η ωρίμανση των κονδύλων. Επίσης, επειδή οι έρποντες βλαστοί ριζώνουν συνήθως στα γόνατα και σχηματίζουν μικρούς δευτερεύοντες κονδύλους, καλό είναι να ανασηκώνονται από καιρού σε καιρό, και, αν τυχόν είναι πολύ απλωμένοι και εμποδίζουν το πότισμα, να  αφαιρούνται σε ανάλογο μάκρος.

11) ΥΠΟΣΤΗΛΩΣΗ ΑΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ :

 

12) ΛΙΠΑΝΣΗ :------

 

13) ΚΛΑΔΕΜΑ :------

 

14) ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ & ΑΠΟΔΟΣΕΙς :

Η συγκομιδή γίνεται τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο, πάντοτε δε πριν αρχίσουν οι παγωνιές. Το ξερίζωμα πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή, ώστε να μη πληγώνονται οι κόνδυλοι και η εργασία να γίνεται με καιρό ξηρό. Αφού παραμείνουν και στεγνώσουν λίγες ώρες επί τόπου, κατόπιν αποθηκεύονται σε μέρος ξηρό και σχετικώς ζεστό, άλλα με καλό αερισμό.

Η συγκομιδή πραγματοποιείται 4-6 μήνες μετά την φύτευση, δηλαδή περίπου κατά τον Σεπτέμβριο ή συνηθέστερα στις αρχές Οκτωβρίου. . Η εξαγωγή των κονδύλων από το έδαφος γίνεται ύστερα από την κοπή και την απομάκρυνση του φυλλώματος. Σημειώνεται ότι το φύλλωμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως ζωοτροφή. Μετά την εξαγωγή τους οι κόνδυλοι αφήνονται μερικές ώρες στην επιφάνεια του εδάφους για να στεγνώσουν. Θα πρέπει ωστόσο να αποφεύγεται η συγκομιδή όταν η υγρασία του αέρα είναι πολύ υψηλή ή όταν επικρατεί βροχερός καιρός γιατί ευννοείται η σήψη των κονδύλων. Ανάλογα με την ποικιλία και τα ις καλλιεργητικές συνθήκες οι αποδόσεις στη γλυκοπατάτα μπορούν να φτάσουν τους 1-3 τόνους στο στρέμμα.

Ο καλλίτερος τρόπος διατηρήσεως είναι η στρωμάτωση των κονδύλων σε πριονίδια ξύλων ή μέσα σε άμμο. Πάντως, επειδή η διατήρησης τους είναι δύσκολη, καλό είναι να ξοδεύονται, όσο το δυνατό πιο σύντομα.

15) ΕΞΟΠΛΙΣΜΟς :

 

16) ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟς :

Πολλαπλασιάζεται απλώς με τούς βλαστούς πού αναπτύσσονται από τις ρίζες. Για τον σκοπό αυτό φυτεύονται ανάλογες ρίζες (κόνδυλοι 30-40 οκάδες για κάθε στρέμμα) σε άμμο ή σε θερμοσπορία, όπου φυτρώνουν γρήγορα άπειροι βλαστοί. Μετά από 1-2 μήνες, όταν οι βλαστοί αυτοί αποκτήσουν δικές των ρίζες, αποχωρίζονται από τούς μητρικούς κονδύλους και μεταφυτεύονται σε προετοιμασμένες βραγιές, κατά γραμμές 70-80 πόντους η μία της άλλης και σ’ αυτές, κατά διαστήματα 40 - 50 πόντους. Αμέσως ακολουθεί πλούσιο πότισμα για να κατακαθίσει καλά το χώμα και διευκολυνθεί το πιάσιμο σιγουρότερα.

Πολλοί κηπουροί, για τη φυτεία αυτήν χρησιμοποιούν μοσχεύματα από βλαστούς προερχομένους από σπορές του Μαρτίου - Απριλίου. Προς τούτο, κόπτουν τους βλαστούς μόλις αποκτήσουν 10-15 πόντους, από τη βάση τους με λίγο μέρος της πατάτας και τους μεταφυτεύουν απ’  ευθείας επί τόπου ή προηγουμένως σε γλαστράκια για να μεταφυτευθούν λίγο αργότερα.

 

17) ΑΣΘΕΝΕΙΕς :

Οι γλυκοπατάτες δεν έχουν πολλές αρρώστιες ούτε εχθρούς επιβλαβείς. Σημαντικότερη είναι η
σήψη των κονδύλων. Προέρχεται από την πολλή υγρασία από τις βροχές ή τη κατάχρηση των ποτισμάτων. Συνεπώς προλαμβάνεται με τον περιορισμό του νερού και τη καλή αποστράγγιση με κατάλληλα αυλάκια, ιδίως όταν πλησιάζει η εποχή της συγκομιδής.

18) ΣΥΓΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ :

 

19) ΘΡΕΠΤΙΚΕς ΟΥΣΙΕς :

Η θρεπτική της αξία την κατατάσσει σ’ ένα από τα πιο πολύτιμα τρόφιμα. Περιέχει βιταμίνη Α, βιταμίνη C, Β καροτένιο, βιταμίνη Β6. Αποτελείται από εύπεπτους υδατάνθρακες και είναι πλούσια σε σίδηρο, ασβέστιο και πολλά άλλα ιχνοστοιχεία. Έχει αντικαρκινική και αντιοξειδωτική δράση. Σταθεροποιεί το γλυκαιμικό δείκτη προσφέροντας ανεκτίμητη βοήθεια στους διαβητικούς. Καθώς το σχήμα της μοιάζει με το πάγκρεας, θεωρείται ότι ενισχύει τη λειτουργία του. Τέλος, είναι ευεργετική για τη λειτουργία του εντέρου και δεν παχαίνει. Μια μεγάλη γλυκοπατάτα έχει μόνο 140 θερμίδες!

Η γεύση και η υφή της θυμίζουν έντονα κάστανο. Τρώγεται βραστή ή ψητή στο φούρνο, ακόμα καλύτερα στο τζάκι. Μαγειρεύεται σε σάλτσες, σε σούπες, συνοδεύει κρεατικά και ψάρια. Τρώγεται σαν πρωινό, σαν ελαφρύ βραδινό, σαν επιδόρπιο, σαν σνακ.

Το πιο σημαντικό είναι ότι αρέσει πολύ στα παιδιά Έτσι, είναι εύκολο να αντικαταστήσουμε τα έτοιμα, συσκευασμένα και ανθυγιεινά φαγητά, με τα οποία μπουκώνουμε τα παιδιά μας, με ένα δυναμωτικό και υγιεινό σνακ. Με τον τρόπο αυτόν, και γλυτώνουμε ένα σωρό συντηρητικά, χημικές ουσίες, ανθυγιεινά λίπη, αλάτι και ζάχαρη, αλλά και τα παιδιά συνηθίζουν στις απλές και αγνές γεύσεις.

Ακόμα και για τα μωρά είναι ευεργετική η γλυκοπατάτα. Η κρεμώδης υφή της, μπορεί ν’ αντικαταστήσει τις μαλακές παιδικές τροφές, ακόμα και τα φρούτα. Είναι προτιμότερο να τρώνε τα παιδιά μια γλυκοπατάτα, παρά ένα φρούτο εκτός εποχής. Δίνει ενέργεια, δύναμη και ανάπτυξη για το σώμα και τα κόκαλα και σπιντάρει το μυαλό.

Αν μάλιστα, αναμείξουμε γλυκοπατάτα με φρούτα εποχής, τότε έχουμε τον τέλειο συνδυασμό.

20) ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ  :

Ήταν πριν πεντακόσια περίπου χρόνια, όταν, οι Ισπανοί κατακτητές, έφερναν μαζί τους ένα καινούργιο φυτό από τη Λατινική Αμερική, ως δώρο για τη βασίλισσα τους, μαζί με τα άλλα λάφυρα. Ήταν οι πρώτες γλυκοπατάτες, που ήρθαν μ’ αυτόν τον τρόπο στην Ευρώπη,


Στην Ελλάδα ήρθε με τους Ενετούς κατακτητές, γι’ αυτό και είναι ιδιαίτερα αγαπητή στα Ιόνια νησιά και γενικά στις Ενετικές κτήσεις. Οι αρχαίοι Ατζέκοι την είχαν ως το σημαντικότερο στοιχείο της διατροφής τους. Στη Λατινική Αμερική, την Αφρική, την Ασία, φτιάχνουν μέχρι σήμερα από τις γλυκοπατάτες ψωμί, αλκοολούχο ποτό, αλλά και χρώμα για να βάφουν κόκκινες τις φυτικές υφαντικές ίνες.